Doradca zawodowy

“

Wybór zawodu w dzisiejszych czasach jest poważnym wyzwaniem dla młodego człowieka. Decyduje o przyszłym życiu, zadowoleniu, szczęściu i samorealizacji. Dlatego nie warto czekać z tą decyzją do ostatniej chwili…

Jako doradca zawodowy pomagam określić predyspozycje zawodowe, ocenić cechy charakteru, zainteresowania i uzdolnienia zawodowe. Poprzez współpracę z osobą zainteresowaną poradnictwem, wskazuję jak skutecznie poszukiwać pracy, przygotować dokumenty aplikacyjne i jak przygotować się do rozmowy rekrutacyjnej.

W moim gabinecie możesz zawsze liczyć na pomoc edukacyjno-zawodową. Masz prawo odwiedzać mój gabinet tak często, jak uznasz to za potrzebne!!!

Zapraszam do współpracy.

Aleksandra LabudaDoradca zawodowy

Godziny pracy

poniedziałek08:45 - 09:35 | 10:30 - 11:30

wtorek09:45 - 11:30

środa08:45 - 10:30

czwartek08:45 - 09:45 | 10:30 - 11:30

piątek08:45 - 11:30

WEWNĄTRZSZKOLNY SYSTEM DORADZTWA ZAWODOWEGO

Opracowała: mgr Aleksandra Labuda

Wstęp

Decyzja związana z wyborem zawodu podejmowana przez młodzież szkoły średniej jest poważnym problemem. Człowiek we współczesnym świecie jest zmuszony wielokrotnie zmieniać zawód i uzupełniać kwalifikacje w poszukiwaniu nowej pracy. Era społeczeństwa informacyjnego, zmiany w strukturze gospodarczej świata i niepewność jutra powodują, że współcześni uczniowie szukają wsparcia w podejmowaniu decyzji edukacyjno -zawodowych. Od wielu lat, to właśnie „szkoła stanowi znaczące, niezbędne wręcz ogniwo na drodze rozwoju zawodowego człowieka”.[1] Pomimo tego, ze uczniowie szkoły ponadgimnazjalnej pierwszą decyzję zawodową mają już za sobą, to często towarzyszy im niepewność oraz brak orientacji w dostępnych możliwościach rozwoju edukacyjno-zawodowego. Doradca zawodowy pracujący w szkole ma zatem wielkie szanse, aby pomóc uczniowi w jego rozwoju, a dzięki stosowaniu odpowiednich metod doradczych może wskazać zainteresowanym uczniom odpowiednią drogę edukacyjno – zawodową. Ogół działań, które podejmuje doradca zawodowy w celu prawidłowego przygotowania uczniów do wyboru zawodu i dalszego kierunku kształcenia obejmuje Wewnątrzszkolny System Doradztwa Zawodowego. System ten określa rolę, zadania i metody oraz formy pracy zawodoznawczej szkolnego doradcy zawodowego oraz nauczycieli w ramach rocznego planu działania. A. Łukaszewicz w opracowaniu KOWEZIU „ Szkolny doradca zawodowy” definiuje: „Wewnątrzszkolny system doradztwa jest to ogół działań podejmowanych przez szkołę w celu przygotowania uczniów do wyboru zawodu, poziomu i kierunku kształcenia. System powinien określać: role i zadania nauczycieli w ramach rocznego planu działań, czas i miejsce realizacji zadań, oczekiwane efekty, metody pracy”

[1] Z. Wotk, Poradnictwo zawodowe w edukacji młodzieży, Zielona Góra 2006, s.172

Podstawy prawne Wewnątrzszkolnego Systemu Doradztwa Zawodowego.

Podstawowym aktem prawnym, z którego wynika konieczność organizacji i wspierania poradnictwa zawodowego przez władze publiczne w Polsce jest aktualnie Konstytucja RP
z dnia 2 kwietnia 1997 r. To na bazie umieszczonych w niej zapisów powstały oświatowe akty prawne, w których mowa o doradztwie.

Problematyka poradnictwa zawodowego w Polsce regulowana jest też ustawami
i szczegółowymi rozporządzeniami ministrów odpowiedzialnych za sprawy pracy i edukacji. Od 1974 poradnictwo zawodowe podporządkowane jest dwóm resortom;

Resortowi edukacji – w odniesieniu do młodzieży uczącej się w systemie szkolnym w ramach instytucji podlegających Ministerstwu Edukacji Narodowej i Sportu:
Resortowi pracy – w odniesieniu do osób bezrobotnych zarejestrowanych
w urzędach pracy podlega Ministerstwu Gospodarki i Pracy.

Regulacje prawne wprowadzające doradztwo zawodowe do szkół oraz określające zasady udzielania pomocy w wyborze zawodu, kierunku kształcenia:

Obowiązki placówki oświatowej	Podstawa prawna
Umożliwienie uczniom dostępu do informacji z zakresu wyboru kierunku kształcenia i zawodu oraz planowania kierunku kształcenia i kariery zawodowej.	Memorandum o kształceniu ustawicznym Komisji Europejskiej z marca 2000 roku, założenie nr 5 Ustawa z dnia 14 grudnia 2016 r. – Prawo oświatowe (Dz. U. z 2017 r. poz. 59 z późn.zm.);
Organizacja wewnątrzszkolnego systemu doradztwa oraz zajęć związanych z wyborem kierunku kształcenia i zawodu.	Ustawa z dnia 14 grudnia 2016 r. Prawo Oświatowe (Dz. U. z 2017 r. poz. 59 i 949) Rozporządzenie MEN z 12 lutego 2019r. w sprawie doradztwa zawodowego.
Powołanie nauczyciela – doradcy zawodowego zgodnie z wymaganiami kwalifikacjami oraz określenie jego kompetencji bądź ich podział pomiędzy nauczycieli realizujących w szkole zadania z zakresu doradztwa edukacyjno– zawodowego.	Rozporządzenie MEN z 1 sierpnia 2017 r. w sprawie szczegółowych kwalifikacji wymaganych od nauczycieli. (z późn. zm)
Powiązanie pomocy psychologiczno – pedagogicznej w szkole z działaniami z zakresu doradztwa edukacyjno – zawodowego.	Rozporządzenie MEN z 9 sierpnia 2017 r. w sprawie pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach podstawowych i ponadpodstawowych oraz placówkach (z późn. zm)

Funkcjonowanie Wewnątrzszkolnego Systemu Doradztwa Zawodowego

Wewnątrzszkolny system doradztwa zawodowego, stwarza uczniowi możliwość zdobycia wiedzy i umiejętności niezbędnych do odnalezienia swojego miejsca na drodze kariery zawodowej – poznania siebie i własnych predyspozycji zawodowych, zasad rządzących rynkiem pracy i edukacji, uzyskania informacji o lokalnym rynku pracy oraz zaplanowania własnej kariery szkolnej i zawodowej. Orientacja zawodowa jest ważnym zadaniem wychowawczym szkoły i jest zawarta w Statucie Szkoły. Adresatami wewnątrzszkolnego systemu doradztwa zawodowego są: uczniowie ZSP w Sierakowicach, absolwenci ZSP w Sierakowicach w pierwszym roku po ukończeniu szkoły, ich rodzice, nauczyciele, pracodawcy oraz środowisko lokalne. Obejmuje ono przede wszystkim indywidualną
i grupową pracę z uczniami, rodzicami i nauczycielami, ma charakter planowanych działań. Osobami, odpowiedzialnymi za realizację WSDZ są dyrektor szkoły pan Grzegorz Machola oraz doradca zawodowy Aleksandra Labuda.

Osoby współuczestniczące to pedagog i psycholog szkolny, wychowawcy klas, nauczyciel biblioteki, nauczyciele (w szczególności przedsiębiorczości i przedmiotów zawodowych) oraz instytucje zajmujące się kształtowaniem kariery zawodowej ( np. WUP, PUP, MCIZ, OHP, Biura karier itp.)

Cele i założenia Wewnątrzszkolnego Systemu Doradztwa Zawodowego

Podstawowe cele pracy w zakresie doradztwa zawodowego:

przygotowanie uczniów do świadomego i umiejętnego planowania kariery zawodowej, do podjęcia właściwych decyzji życiowych
wzbudzanie aktywności uczniów w kierunku samopoznania i samooceny,
pomoc w określeniu predyspozycji i zainteresowań,
przygotowanie uczniów do radzenia sobie w sytuacjach trudnych takich jak bezrobocie, problemy zdrowotne, adaptacja do nowych warunków pracy itp.
modyfikacja samooceny w przypadku, gdy odbiega ona od realnych możliwości (zawyżona lub zaniżona)
uświadamianie uczniom konieczności opanowania niezbędnych umiejętności dla osiągania korzyści indywidualnych, gospodarczych i społecznych
zachęcanie uczniów do pogłębiania wiedzy o zawodach, inwestowania w kształcenie, oraz szkolenia zawodowe na rzecz zdobywania umiejętności
gromadzenie informacji dotyczących trendów rozwojowych w świecie zawodów
i zatrudnienia
zapoznanie ze strukturą szkolnictwa wyższego, trendach na rynku pracy i zawodach
przygotowanie ucznia do roli pracownika, pracodawcy i współpracownika
współdziałanie z rodzicami i nauczycielami w realizacji powyższych zadań

Wewnątrzszkolny system doradztwa zawodowego zakłada, że:

wybór zawodu jest procesem rozwojowym, na wybór zawodu wpływają głównie wartości, czynniki intelektualne, emocjonalne i zdrowotne, rodzaj i poziom wykształcenia rodziny oraz wpływ środowiska,
preferencje zawodowe wywodzą się z doświadczeń dzieciństwa i rozwijają się w toku życia człowieka,
prowadzona jest indywidualna i grupowa praca z uczniami, rodzicami i nauczycielami (radą pedagogiczną),
działania zawodoznawcze są planowane i systematycznie realizowane wg. programu realizacji WSDZ.

Program WSDZ obejmuje następujące obszary działania – pracę z:

rodzicami,
nauczycielami,

WSDZ w ramach pracy z uczniami obejmuje:

badania /diagnoza/ zapotrzebowania na działania doradcze prowadzone w szkole,
grupowe zajęcia aktywizujące prawidłowy wybór zawodu i szkoły w poszczególnych klasach.
indywidualną pracę z uczniami, którzy zgłaszają problem z wyborem szkoły i zawodu,
pomoc w tworzeniu indywidualnych ścieżek edukacyjnych i zawodowych,
pomoc w wyborze przedmiotów maturalnych w kontekście tworzenia planu edukacyjno-zawodowego,
informowanie o możliwościach dalszego kształcenia w regionie, kraju, krajach UE,
kształtowanie umiejętności niezbędnych do skutecznego poszukiwania pracy,
organizowanie warsztatów prowadzonych przez pracowników poradni psychologiczno-pedagogicznej i MCIZ, PUP, WUP i OHP
organizowanie spotkań z absolwentami, którzy osiągnęli sukces zawodowy,
z przedstawicielami różnych zawodów, z przedstawicielami lokalnych firm, pracodawców i stowarzyszeń pracodawców
organizowanie wycieczek na targi edukacyjne, uczelnie wyższe oraz do zakładów pracy,
poznawanie struktury i warunków przyjęcia do szkół wyższych,,
organizowanie uczniowskiego wolontariatu,
badanie losów absolwentów oraz zapoznanie z jej wynikami uczniów, rodziców
i nauczycieli,
wykorzystanie Internetu dla zdobywania informacji.

WSDZ w ramach pracy z rodzicami obejmuje:

zajęcia służące wspomaganiu rodziców w procesie podejmowania decyzji edukacyjnych i zawodowych przez ich dzieci;

włączanie rodziców, jako przedstawicieli różnych zawodów, do działań informacyjnych szkoły;
indywidualną pracę z rodzicami uczniów, którzy mają problemy: zdrowotne, emocjonalne, decyzyjne, intelektualne, rodzinne itp.;
gromadzenie, systematyczna aktualizacja i udostępnianie informacji edukacyjno-zawodowej;
przedstawienie możliwości zatrudnienia na lokalnym rynku pracy.

WSDZ w ramach pracy z nauczycielami /Radą Pedagogiczną/ obejmuje:

utworzenie i zapewnienie ciągłości działania wewnątrzszkolnego systemu doradztwa zawodowego,
określenie priorytetów dotyczących orientacji i informacji zawodowej w ramach programu wychowawczego- profilaktycznego szkoły na każdy rok nauki
pomoc wychowawcom w realizacji tematów związanych z wyborem zawodu w ramach godzin wychowawczych,
wspieranie działań szkoły mających na celu optymalny rozwój edukacyjny i zawodowy ucznia,
współpraca przy realizacji działań z zakresu przygotowania uczniów do wyboru drogi zawodowej

Realizacja zadań szkolnego doradcy zawodowego w ramach WSDZ

Szkolny doradca zawodowy realizuje zadania objęte w rozporządzeniu MEN z dnia 12 lutego 2019 r. w sprawie doradztwa zawodowego oraz na podstawie zatwierdzonego przez Dyrektora szkoły planu pracy, doradca koordynuje Wewnątrzszkolny System Doradztwa Zawodowego.

Do zadań doradcy zawodowego należy w szczególności:

systematyczne diagnozowanie zapotrzebowania uczniów na informacje edukacyjne i zawodowe oraz pomoc w planowaniu kształcenia i kariery zawodowej;
gromadzenie, aktualizacja i udostępnianie informacji edukacyjnych i zawodowych właściwych dla danego poziomu kształcenia;
prowadzenie zajęć związanych z wyborem kierunku kształcenia i zawodu
z uwzględnieniem rozpoznanych mocnych stron, predyspozycji, zainteresowań
i uzdolnień uczniów;
koordynowanie działalności informacyjno-doradczej prowadzonej przez szkołę i placówkę;
współpraca z innymi nauczycielami w tworzeniu i zapewnieniu ciągłości działań w zakresie zajęć związanych z wyborem kierunku kształcenia i zawodu;
wspieranie nauczycieli, wychowawców grup wychowawczych i innych specjalistów w udzielaniu pomocy psychologiczno-pedagogicznej

Formy działań realizowanych w ramach WSD

Doradca zawodowy podczas swojej pracy stosuje odpowiednie formy działań, które aktywizują, pobudzają aktywność poznawczą i ukierunkowują na zainteresowania zawodowe uczniów. Najczęściej stosowane w doradztwie zawodowym formy pracy to:

poradnictwo indywidualne (porady i informacje zawodowe, diagnoza zdolności i predyspozycji),
poradnictwo grupowe, warsztaty, debaty,
spotkania z sojusznikami WSDZ np. z przedstawicielami różnych zawodów, z pracownikami PUP, pracodawcami, rektorami wybranych szkół wyższych, absolwentami szkoły, studentami itp.

wycieczki np. do zakładów pracy, Urzędów Pracy, Biur Karier, Do Mobilnego Centrum Informacji Zawodowej, do szkół organizujących „ Dni Otwarte Szkoły” konferencje i wykłady,
wyjazdy np. Targi Pracy, (np. trójmiejskie, wojewódzkie), targi edukacyjne (np. Targi Akademia, Salon Maturzysty), spotkania informacyjne,

prace plastyczne: filmy, wystawy, ekspozycje, gazetki, rysunki, plakaty przedstawiające określony temat, które pozwalają na uruchomienie wyobraźni i myślenia twórczego,
ankiety, kwestionariusze, psychozabawy

Sposoby realizacji działań doradczych

Działania doradcze w ramach WSDZ realizowane są na zasadzie dobrowolności uczestnictwa w ramach:

lekcji wychowawczych i przedmiotowych,
zastępstw na lekcjach przedmiotowych,
zajęć pozalekcyjnych (warsztaty),
wycieczek zawodoznawczych,
dyżurów doradcy zawodowego,
różnych dodatkowych przedsięwzięć np. spotkania z przedstawicielami zawodów, uczelni, pracodawców.

Na realizację WSDZ składa się:

Praca szkolnego doradcy zawodowego.
Praca nauczycieli, wychowawców, pracowników biblioteki, pedagoga szkolnego, którzy w ramach współpracy ze szkolnym doradcą zawodowym, realizują treści z zakresu doradztwa zawodowego i poradnictwa kariery na zajęciach szkolnych , np.: godzinach wychowawczych, lekcjach przedmiotowych oraz współuczestniczą w realizacji różnych przedsięwzięć na rzecz pomocy doradczej (współorganizowanie wycieczek, organizowanie spotkań z przedstawicielami zawodów, przedstawicielami uczelni, pracodawcami )

Do owocnej realizacji zagadnień z zakresu doradztwa zawodowego konieczna jest współpraca doradcy z innymi nauczycielami, którzy w ramach lekcji przedmiotowych
(w miarę możliwości) mogą realizować tematykę doradczą.

Działania podejmowane przez wychowawców klas obejmują głównie:

pomoc uczniom w zdobyciu i pogłębianiu wiedzy o interesujących zawodach;
wyzwalanie ich aktywności w kierunku samopoznania i samooceny;
kształtowanie w uczniach postaw aktywnych i przedsiębiorczych;
kierowanie w sprawach trudnych, do specjalistów: szkolnego doradcę zawodowego, doradców zawodowych w poradniach psychologiczno-pedagogicznych i urzędach pracy, lekarzy, pedagoga, psychologa.

Z zakresu orientacji zawodowej z powodzeniem nauczyciel przedmiotu natomiast może:

diagnozować zapotrzebowanie uczniów na informacje zawodowe,
włączyć w przedmiotowe treści programowe elementy orientacji, informacji
zawodowej;
omawiać zawody związane z daną dziedziną i realizowanymi hasłami programu nauczania;
współpracować z instytucjami wspierającymi wewnątrzszkolny system doradztwa, przede wszystkim z doradcą zawodowym,
omawiać zawody „przeszłości” i „przyszłości” związane z danymi przedmiotami czy obszarami wiedzy.

Metody działań realizowanych w ramach WSDZ

W poradnictwie grupowym dobór form, technik pracy zależy od prowadzącego. W pracy z młodzieżą najczęściej wykorzystuje się metody, które aktywizują grupę do poszukiwania rozwiązań, podejmowania nowych wyzwań, pokonywania trudności. Takimi metodami są, [2]

burza mózgów,
dyskusja grupowa,
wykład,
filmy,
kwestionariusze,
praca w małych grupach,
rozmowa w parach – wymiana informacji, rozmowa partnerów na temat zadania.

Powyższe metody mają swoje plusy i minusy, dlatego najlepszym wyjściem będzie połączenie kilku metod na jednych zajęciach. Doradca zawodowy musi zatem umożliwić grupie przejścia przez te wszystkie stadia, gdyż wtedy praca osiągnie maksymalne korzyści.

[2] ABC Poradnictwa Zawodowego w szkole. Tamże, s. 41-43

Korzyści z działalności doradztwa zawodowego w szkole

Dla indywidualnych odbiorców są to m.in.:

dostęp do informacji zawodowej – dla uczniów, nauczycieli oraz rodziców,
poszerzanie edukacyjnych i zawodowych perspektyw uczniów,
świadome, samodzielne decyzje edukacyjno-zawodowe,
przygotowanie do wejścia na rynek pracy dzięki poznaniu procedur pozyskiwania
i utrzymania pracy,
zapobieganie niepowodzeniom szkolnym, zniechęceniu, porzucaniu szkoły.

Dla szkół:

realizacja zobowiązań wynikających z zapisów zawartych w prawie oświatowym,
zapewnienie ciągłości działań doradczych szkoły i koordynacji zadań wynikających
z programu wychowawczego szkoły i WSDZ
utworzenie na terenie szkoły bazy informacji edukacyjnej i zawodowej oraz zapewnienie jej systematycznej aktualizacji.

Dla innych podmiotów:

uzyskanie przepływu informacji zawodowej sprzyjającego trafnym wyborom uczniów
i korzystnie wpływającego na dostosowanie programów nauczania do wymagań rynku pracy
umożliwienie zatrudnienia nauczyciela przygotowanego do prowadzenia orientacji zawodowej dzięki wprowadzeniu stanowiska szkolnego doradcy zawodowego
stabilizacja kadry podejmującej te działania na terenie placówek.

Dla pracodawców:

zwiększenie szansy znalezienia odpowiednio przygotowanych kandydatów,
świadomych oczekiwań rynku pracy.[3]

[3] Szkolny Doradca Zawodowy. Koweziu, Warszawa 2003

Ewaluacja

Przebieg i efekty pracy w zakresie WSDZ są poddawane systematycznej obserwacji
i ocenie. Realizacja tematyki z zakresu doradztwa zawodowego dokumentowana jest wpisem tematu do dziennika zajęć lekcyjnych. Po zrealizowaniu planu/zadań WSDZ doradca zawodowy sporządza sprawozdanie roczne.

Zmian w WSDZ dokonuje Rada Pedagogiczna zatwierdzając je nową uchwałą.

Literatura

ABC Poradnictwa Zawodowego w szkole. Warszawa 2008
Szkolny Doradca Zawodowy. Koweziu. Warszawa 2003
Twoja Przyszłość. Fundacja Realizacji programów Społecznych. Warszawa 2008
Wewnątrzszkolny system doradztwa zawodowego dla różnych poziomów kształcenia – propozycja schematu dla szkół wg Krajowego Ośrodka Wspierania Edukacji Zawodowej i Ustawiczne.

Uchwalono

Program został uchwalony przez Radę Pedagogiczną w dniu 8 września 2021r.

Opracowała Aleksandra Labuda

LINKOWNIA