zsp.sierakowice@wp.pl +48 58 681 62 70
Szkoła

Doradca zawodowy

Nie zamierzam wpajać Wam teorii, pojęć i zagadnień. Będziemy aktywnie rozmawiać i wspólnie poszukiwać Waszej życiowej drogi do kariery zawodowej.

Podpowiem Wam jak samodzielnie zbliżyć się do satysfakcjonującej kariery i realizacji własnego potencjału. Pamiętajcie, macie w sobie wszystkie zasoby, musicie jedynie je odkryć!

Zapraszam do mojego gabinetu!

Ewa LejkDoradca zawodowy

Godziny pracy

poniedziałek08:00 - 09:45 | 14:10 - 15:50
wtorek08:00 - 8:50
środa08:00 - 08:45 | 10:45 - 11:30
środa 14:05 - 14:40
czwartek14:10 - 15:50
piątek08:50 - 09:35 | 13:10 - 14:25

INFORMACJE DLA RODZICÓW:

Opracowała: Ewa Lejk

JAK POMÓC DZIECKU W WYBORACH EDUKACYJNO-ZAWODOWYCH?

WEWNĄTRZSZKOLNY SYSTEM DORADZTWA ZAWODOWEGO

Opracowała: mgr Aleksandra Labuda

Wstęp

Decyzja związana z wyborem zawodu podejmowana przez młodzież szkoły średniej jest poważnym problemem. Człowiek we współczesnym świecie jest zmuszony wielokrotnie zmieniać zawód i uzupełniać kwalifikacje w poszukiwaniu nowej pracy. Era społeczeństwa informacyjnego, zmiany w strukturze gospodarczej świata i niepewność jutra powodują, że współcześni uczniowie szukają wsparcia w podejmowaniu decyzji edukacyjno -zawodowych. Od wielu lat, to właśnie „szkoła stanowi znaczące, niezbędne wręcz ogniwo na drodze rozwoju zawodowego człowieka”.[1]  Pomimo tego, ze uczniowie szkoły ponadgimnazjalnej pierwszą decyzję zawodową mają już za sobą, to często towarzyszy im niepewność oraz brak orientacji w dostępnych możliwościach rozwoju edukacyjno-zawodowego. Doradca zawodowy pracujący w szkole ma zatem wielkie szanse, aby pomóc uczniowi w jego rozwoju, a dzięki stosowaniu odpowiednich metod doradczych może wskazać zainteresowanym uczniom odpowiednią drogę edukacyjno – zawodową. Ogół działań, które podejmuje doradca zawodowy w celu prawidłowego przygotowania uczniów do wyboru zawodu i dalszego kierunku kształcenia obejmuje Wewnątrzszkolny System Doradztwa Zawodowego. System ten określa rolę, zadania i metody oraz formy pracy zawodoznawczej szkolnego doradcy zawodowego oraz nauczycieli w ramach rocznego planu działania.  A. Łukaszewicz w opracowaniu KOWEZIU „ Szkolny doradca zawodowy” definiuje: Wewnątrzszkolny system doradztwa jest to ogół działań podejmowanych przez szkołę w celu przygotowania uczniów do wyboru zawodu, poziomu i kierunku kształcenia. System powinien określać: role i zadania nauczycieli w ramach rocznego planu działań, czas i miejsce realizacji zadań, oczekiwane efekty, metody pracy”

[1]  Z. Wotk, Poradnictwo zawodowe w edukacji młodzieży, Zielona Góra 2006, s.172

Podstawy prawne Wewnątrzszkolnego Systemu Doradztwa Zawodowego.

Podstawowym aktem prawnym, z którego wynika konieczność organizacji i wspierania poradnictwa zawodowego przez władze publiczne w Polsce jest aktualnie Konstytucja RP
z dnia 2 kwietnia 1997 r. To na bazie umieszczonych w niej zapisów powstały oświatowe akty prawne, w których mowa o doradztwie.

Problematyka poradnictwa zawodowego w Polsce regulowana jest też ustawami
i szczegółowymi rozporządzeniami ministrów odpowiedzialnych za sprawy pracy i edukacji. Od 1974 poradnictwo zawodowe podporządkowane jest dwóm resortom;           

  • Resortowi edukacji – w odniesieniu do młodzieży uczącej się w systemie szkolnym w ramach instytucji podlegających Ministerstwu Edukacji Narodowej i Sportu:
  • Resortowi pracy – w odniesieniu do osób bezrobotnych zarejestrowanych
    w urzędach pracy podlega Ministerstwu Gospodarki i Pracy.                   

Regulacje prawne wprowadzające doradztwo zawodowe do szkół oraz określające zasady udzielania pomocy w wyborze zawodu, kierunku kształcenia:

Obowiązki placówki oświatowej

Podstawa prawna

Umożliwienie uczniom dostępu do informacji z zakresu wyboru kierunku kształcenia i zawodu oraz planowania kierunku kształcenia i kariery zawodowej.

Memorandum o kształceniu ustawicznym Komisji Europejskiej z marca 2000 roku, założenie nr 5

Ustawa z dnia 14 grudnia 2016 r. – Prawo oświatowe (Dz. U. z 2017 r. poz. 59
z późn.zm.);

Organizacja wewnątrzszkolnego systemu doradztwa oraz zajęć związanych
z wyborem kierunku kształcenia
i zawodu.

 

Ustawa z dnia 14 grudnia 2016 r. Prawo Oświatowe (Dz. U. z 2017 r. poz. 59 i 949)

 

Rozporządzenie MEN z 12 lutego 2019r.
w sprawie doradztwa zawodowego.

Powołanie nauczyciela – doradcy zawodowego zgodnie z wymaganiami kwalifikacjami oraz określenie jego kompetencji bądź ich podział pomiędzy nauczycieli realizujących w szkole zadania z zakresu doradztwa edukacyjno– zawodowego.

Rozporządzenie MEN z 1 sierpnia 2017 r.
w sprawie szczegółowych kwalifikacji wymaganych od nauczycieli. (z późn. zm)

 

Powiązanie pomocy psychologiczno – pedagogicznej w szkole z działaniami
z zakresu doradztwa edukacyjno – zawodowego.

Rozporządzenie MEN z 9 sierpnia 2017 r.
w sprawie pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach podstawowych
i ponadpodstawowych oraz placówkach
 (z późn. zm)

Funkcjonowanie Wewnątrzszkolnego Systemu Doradztwa Zawodowego

Wewnątrzszkolny system doradztwa zawodowego, stwarza uczniowi możliwość zdobycia wiedzy i umiejętności niezbędnych do odnalezienia swojego miejsca na drodze kariery zawodowej poznania siebie i własnych predyspozycji zawodowych, zasad rządzących rynkiem pracy i edukacji, uzyskania informacji o lokalnym rynku pracy oraz zaplanowania własnej kariery szkolnej i zawodowej. Orientacja zawodowa jest ważnym zadaniem wychowawczym szkoły i jest zawarta w Statucie Szkoły. Adresatami wewnątrzszkolnego systemu doradztwa zawodowego są: uczniowie ZSP w Sierakowicach, absolwenci ZSP w Sierakowicach w pierwszym roku po ukończeniu szkoły, ich rodzice, nauczyciele, pracodawcy oraz środowisko lokalne. Obejmuje ono przede wszystkim indywidualną
i grupową pracę z uczniami, rodzicami i nauczycielami, ma charakter planowanych działań. Osobami, odpowiedzialnymi za realizację WSDZ są dyrektor szkoły pan Grzegorz Machola oraz doradca zawodowy Aleksandra Labuda.

Osoby współuczestniczące to pedagog i psycholog szkolny, wychowawcy klas, nauczyciel biblioteki, nauczyciele (w szczególności przedsiębiorczości i przedmiotów zawodowych) oraz instytucje zajmujące się kształtowaniem kariery zawodowej ( np. WUP, PUP, MCIZ, OHP, Biura karier itp.)

Cele i założenia Wewnątrzszkolnego Systemu Doradztwa Zawodowego

Podstawowe cele pracy w zakresie doradztwa zawodowego:

  • przygotowanie uczniów do świadomego i umiejętnego planowania kariery zawodowej, do podjęcia właściwych decyzji życiowych
  • wzbudzanie aktywności uczniów w kierunku samopoznania i samooceny,
  • pomoc w określeniu predyspozycji i zainteresowań,
  • przygotowanie uczniów do radzenia sobie w sytuacjach trudnych takich jak bezrobocie, problemy zdrowotne, adaptacja do nowych warunków pracy itp.
  • modyfikacja samooceny w przypadku, gdy odbiega ona od realnych możliwości (zawyżona lub zaniżona)
  • uświadamianie uczniom konieczności opanowania niezbędnych umiejętności dla osiągania korzyści indywidualnych, gospodarczych i społecznych
  • zachęcanie uczniów do pogłębiania wiedzy o zawodach, inwestowania w kształcenie, oraz szkolenia zawodowe na rzecz zdobywania umiejętności
  • gromadzenie informacji dotyczących trendów rozwojowych w świecie zawodów
    i zatrudnienia
  • zapoznanie ze strukturą szkolnictwa wyższego, trendach na rynku pracy i zawodach
  • przygotowanie ucznia do roli pracownika, pracodawcy i współpracownika
  • współdziałanie z rodzicami i nauczycielami w realizacji powyższych zadań

Wewnątrzszkolny system doradztwa zawodowego zakłada, że:

  • wybór zawodu jest procesem rozwojowym, na wybór zawodu wpływają głównie wartości, czynniki intelektualne, emocjonalne i zdrowotne, rodzaj i poziom wykształcenia rodziny oraz wpływ środowiska,
  • preferencje zawodowe wywodzą się z doświadczeń dzieciństwa i rozwijają się w toku życia człowieka,
  • prowadzona jest indywidualna i grupowa praca z uczniami, rodzicami i nauczycielami (radą pedagogiczną),
  • działania zawodoznawcze są planowane i systematycznie realizowane wg. programu realizacji WSDZ.

Program WSDZ obejmuje następujące obszary działania – pracę z:

  • rodzicami,
  • nauczycielami,

WSDZ w ramach pracy z uczniami obejmuje:

  • badania /diagnoza/ zapotrzebowania na działania doradcze prowadzone w szkole,
  • grupowe zajęcia aktywizujące prawidłowy wybór zawodu i szkoły w poszczególnych klasach.
  • indywidualną pracę z uczniami, którzy zgłaszają problem z wyborem szkoły i zawodu,
  • pomoc w tworzeniu indywidualnych ścieżek edukacyjnych i zawodowych,
  • pomoc w wyborze przedmiotów maturalnych w kontekście tworzenia planu edukacyjno-zawodowego,
  • informowanie o możliwościach dalszego kształcenia w regionie, kraju, krajach UE,
  • kształtowanie umiejętności niezbędnych do skutecznego poszukiwania pracy,
  • organizowanie warsztatów prowadzonych przez pracowników poradni psychologiczno-pedagogicznej i MCIZ, PUP, WUP i OHP
  • organizowanie spotkań z absolwentami, którzy osiągnęli sukces zawodowy,
    z przedstawicielami różnych zawodów, z przedstawicielami lokalnych firm, pracodawców i stowarzyszeń pracodawców
  • organizowanie wycieczek na targi edukacyjne, uczelnie wyższe oraz do zakładów pracy,
  • poznawanie struktury i warunków przyjęcia do szkół wyższych,,
  • organizowanie uczniowskiego wolontariatu,
  • badanie losów absolwentów oraz zapoznanie z jej wynikami uczniów, rodziców
    i nauczycieli,
  • wykorzystanie Internetu dla zdobywania informacji.

WSDZ w ramach pracy z rodzicami obejmuje:

  • zajęcia służące wspomaganiu rodziców w procesie podejmowania decyzji edukacyjnych i zawodowych przez ich dzieci;
  • włączanie rodziców, jako przedstawicieli różnych zawodów, do działań informacyjnych szkoły;
  • indywidualną pracę z rodzicami uczniów, którzy mają problemy: zdrowotne, emocjonalne, decyzyjne, intelektualne, rodzinne itp.;
  • gromadzenie, systematyczna aktualizacja i udostępnianie informacji edukacyjno-zawodowej;
  • przedstawienie możliwości zatrudnienia na lokalnym rynku pracy.

WSDZ w ramach pracy z nauczycielami /Radą Pedagogiczną/ obejmuje:

  • utworzenie i zapewnienie ciągłości działania wewnątrzszkolnego systemu doradztwa zawodowego,
  • określenie priorytetów dotyczących orientacji i informacji zawodowej w ramach programu wychowawczego- profilaktycznego szkoły na każdy rok nauki
  • pomoc wychowawcom w realizacji tematów związanych z wyborem zawodu w ramach godzin wychowawczych,
  • wspieranie działań szkoły mających na celu optymalny rozwój edukacyjny i zawodowy ucznia,
  • współpraca przy realizacji działań z zakresu przygotowania uczniów do wyboru drogi zawodowej

 

Realizacja zadań szkolnego doradcy zawodowego w ramach WSDZ

Szkolny doradca zawodowy realizuje zadania objęte w rozporządzeniu MEN z dnia 12 lutego 2019 r. w sprawie doradztwa zawodowego oraz na podstawie zatwierdzonego przez Dyrektora szkoły planu pracy, doradca koordynuje Wewnątrzszkolny System Doradztwa Zawodowego.

Do zadań doradcy zawodowego należy w szczególności:

  1. systematyczne diagnozowanie zapotrzebowania uczniów na informacje edukacyjne i zawodowe oraz pomoc w planowaniu kształcenia i kariery zawodowej;
  2. gromadzenie, aktualizacja i udostępnianie informacji edukacyjnych i zawodowych właściwych dla danego poziomu kształcenia;
  3. prowadzenie zajęć związanych z wyborem kierunku kształcenia i zawodu
    z uwzględnieniem rozpoznanych mocnych stron, predyspozycji, zainteresowań
    i uzdolnień uczniów;
  4. koordynowanie działalności informacyjno-doradczej prowadzonej przez szkołę i placówkę;
  5. współpraca z innymi nauczycielami w tworzeniu i zapewnieniu ciągłości działań w zakresie zajęć związanych z wyborem kierunku kształcenia i zawodu;
  6. wspieranie nauczycieli, wychowawców grup wychowawczych i innych specjalistów w udzielaniu pomocy psychologiczno-pedagogicznej

Formy działań realizowanych w ramach WSD

Doradca zawodowy podczas swojej pracy stosuje odpowiednie formy działań, które aktywizują, pobudzają aktywność poznawczą i ukierunkowują na zainteresowania zawodowe uczniów. Najczęściej stosowane w doradztwie zawodowym formy pracy to:

  • poradnictwo indywidualne (porady i informacje zawodowe, diagnoza zdolności i predyspozycji),
  • poradnictwo grupowe, warsztaty, debaty,
  • spotkania z sojusznikami WSDZ np. z przedstawicielami różnych zawodów, z pracownikami PUP, pracodawcami, rektorami wybranych szkół wyższych, absolwentami szkoły, studentami itp.
  • wycieczki np. do zakładów pracy, Urzędów Pracy, Biur Karier, Do Mobilnego Centrum Informacji Zawodowej, do szkół organizujących „ Dni Otwarte Szkoły” konferencje i wykłady,
  • wyjazdy np. Targi Pracy, (np. trójmiejskie, wojewódzkie), targi edukacyjne (np. Targi Akademia, Salon Maturzysty), spotkania informacyjne,
  • prace plastyczne: filmy, wystawy, ekspozycje, gazetki, rysunki, plakaty przedstawiające określony temat, które pozwalają na uruchomienie wyobraźni i myślenia twórczego,
  • ankiety, kwestionariusze, psychozabawy

Sposoby realizacji działań doradczych

Działania doradcze w ramach WSDZ realizowane są na zasadzie dobrowolności uczestnictwa w ramach:

  • lekcji wychowawczych i przedmiotowych,
  • zastępstw na lekcjach przedmiotowych,
  • zajęć pozalekcyjnych (warsztaty),
  • wycieczek zawodoznawczych,
  • dyżurów doradcy zawodowego,
  • różnych dodatkowych przedsięwzięć np. spotkania z przedstawicielami zawodów, uczelni, pracodawców.

Na realizację WSDZ składa się:

  • Praca szkolnego doradcy zawodowego.
  • Praca nauczycieli, wychowawców, pracowników biblioteki, pedagoga szkolnego, którzy w ramach współpracy ze szkolnym doradcą zawodowym, realizują treści z zakresu doradztwa zawodowego i poradnictwa kariery na zajęciach szkolnych , np.: godzinach wychowawczych, lekcjach przedmiotowych oraz współuczestniczą w realizacji różnych przedsięwzięć na rzecz pomocy doradczej (współorganizowanie wycieczek, organizowanie spotkań z przedstawicielami zawodów, przedstawicielami uczelni, pracodawcami )

Do owocnej realizacji zagadnień z zakresu doradztwa zawodowego konieczna jest współpraca doradcy z innymi nauczycielami, którzy w ramach lekcji przedmiotowych
(w miarę możliwości) mogą realizować tematykę doradczą
.

Działania podejmowane przez wychowawców klas obejmują głównie:

  • pomoc uczniom w zdobyciu i pogłębianiu wiedzy o interesujących zawodach;
  • wyzwalanie ich aktywności w kierunku samopoznania i samooceny;
  • kształtowanie w uczniach postaw aktywnych i przedsiębiorczych;
  • kierowanie w sprawach trudnych, do specjalistów: szkolnego doradcę zawodowego, doradców zawodowych w poradniach psychologiczno-pedagogicznych i urzędach pracy, lekarzy, pedagoga, psychologa.

Z zakresu orientacji zawodowej z powodzeniem nauczyciel przedmiotu natomiast może:

  • diagnozować zapotrzebowanie uczniów na informacje zawodowe,
  • włączyć w przedmiotowe treści programowe elementy orientacji, informacji
  • zawodowej;
  • omawiać zawody związane z daną dziedziną i realizowanymi hasłami programu nauczania;
  • współpracować z instytucjami wspierającymi wewnątrzszkolny system doradztwa, przede wszystkim z doradcą zawodowym,
  • omawiać zawody „przeszłości” i „przyszłości” związane z danymi przedmiotami czy obszarami wiedzy.

Metody działań realizowanych w ramach WSDZ

W poradnictwie grupowym dobór form, technik pracy zależy od prowadzącego. W pracy z młodzieżą najczęściej wykorzystuje się metody, które aktywizują grupę do poszukiwania rozwiązań, podejmowania nowych wyzwań, pokonywania trudności. Takimi metodami są, [2]

  • burza mózgów,
  • dyskusja grupowa,
  • wykład,
  • filmy,
  • kwestionariusze,
  • praca w małych grupach,
  • rozmowa w parach – wymiana informacji, rozmowa partnerów na temat zadania.

Powyższe metody mają swoje plusy i minusy, dlatego najlepszym wyjściem będzie połączenie kilku metod na jednych zajęciach. Doradca zawodowy musi zatem umożliwić grupie przejścia przez te wszystkie stadia, gdyż wtedy praca osiągnie maksymalne korzyści.

[2]     ABC Poradnictwa Zawodowego w szkole. Tamże, s. 41-43

 

Korzyści z działalności doradztwa zawodowego w szkole

Dla indywidualnych odbiorców są to m.in.:

  • dostęp do informacji zawodowej – dla uczniów, nauczycieli oraz rodziców,
  • poszerzanie edukacyjnych i zawodowych perspektyw uczniów,
  • świadome, samodzielne decyzje edukacyjno-zawodowe,
  • przygotowanie do wejścia na rynek pracy dzięki poznaniu procedur pozyskiwania
    i utrzymania pracy,
  • zapobieganie niepowodzeniom szkolnym, zniechęceniu, porzucaniu szkoły.

Dla szkół:

  • realizacja zobowiązań wynikających z zapisów zawartych w prawie oświatowym,
  • zapewnienie ciągłości działań doradczych szkoły i koordynacji zadań wynikających
    z programu wychowawczego szkoły i WSDZ
  • utworzenie na terenie szkoły bazy informacji edukacyjnej i zawodowej oraz zapewnienie jej systematycznej aktualizacji.

Dla innych podmiotów:

  • uzyskanie przepływu informacji zawodowej sprzyjającego trafnym wyborom uczniów
    i korzystnie wpływającego na dostosowanie programów nauczania do wymagań rynku pracy
  • umożliwienie zatrudnienia nauczyciela przygotowanego do prowadzenia orientacji zawodowej dzięki wprowadzeniu stanowiska szkolnego doradcy zawodowego
  • stabilizacja kadry podejmującej te działania na terenie placówek.

Dla pracodawców:

  • zwiększenie szansy znalezienia odpowiednio przygotowanych kandydatów,
  • świadomych oczekiwań rynku pracy.[3]

[3]     Szkolny Doradca Zawodowy. Koweziu, Warszawa 2003

 

Ewaluacja

Przebieg i efekty pracy w zakresie WSDZ są poddawane systematycznej obserwacji
i ocenie. Realizacja tematyki z zakresu doradztwa zawodowego dokumentowana jest wpisem tematu do dziennika zajęć lekcyjnych. Po zrealizowaniu planu/zadań WSDZ doradca zawodowy sporządza sprawozdanie roczne.

Zmian w WSDZ dokonuje Rada Pedagogiczna zatwierdzając je nową uchwałą.

Literatura

  • ABC Poradnictwa Zawodowego w szkole. Warszawa 2008
  • Szkolny Doradca Zawodowy. Koweziu. Warszawa 2003
  • Twoja Przyszłość. Fundacja Realizacji programów Społecznych. Warszawa 2008
  • Wewnątrzszkolny system doradztwa zawodowego dla różnych poziomów kształcenia – propozycja schematu dla szkół wg Krajowego Ośrodka Wspierania Edukacji Zawodowej i Ustawiczne.

Uchwalono

Program został uchwalony przez Radę Pedagogiczną w dniu 8 września 2021r.

Opracowała Aleksandra Labuda

CIEKAWE ZASOBY INTERNETOWE: